Bệnh động mạch cảnh trong giai đoạn sớm rất khó phát hiện vì thường ít có triệu chứng gì trên lâm sàng. Bệnh diễn tiến âm thầm cho đến khi gây thiếu hụt máu đến não, gây thiếu máu não thoáng qua hoặc đột quỵ. Tuy nhiên bệnh có thể được dự phòng qua việc siêu âm động mạch cảnh – phương tiện chẩn đoán động mạch cảnh cũng như đánh giá mức độ của nó.
1/ Động mạch cảnh là gì?
Động mạch cảnh có vai trò quan trọng trong việc cung cấp máu cho não
Động mạch cảnh có kích thước khá lớn xuất phát từ động mạch chủ ngực, đưa máu từ tim hướng lên nuôi dưỡng cho não bộ. Cơ thể người có hai động mạch cảnh ở hai bên, chia nhánh ở cổ thành động mạch cảnh trái và động mạch cảnh phải mà ta có thể sờ thấy được nhịp đập của chúng ở hai bên cổ.
Khi cholesterol, các chất béo khác lắng đọng và bám vào thành động mạch, làm cho thành động mạch trở nên dày hơn từ đó tạo thành các mảng xơ vữa. Bệnh động mạch cảnh xảy ra khi các mảng xơ vữa này tăng dần kích thước gây nên huyết khối tắc mạch tại chỗ, làm giảm lưu lượng dòng máu lên não hoặc di chuyển gây tắc mạch máu não. Chính bởi là động mạch lớn nhất cung cấp máu cho não, nên bệnh động mạch cảnh sẽ là một trong những nguyên nhân quan trọng gây đột quỵ nhồi máu não và cơn thiếu máu não thoáng qua.
2/ Lợi ích của siêu âm động mạch cảnh
Siêu âm là phương pháp thường được chỉ định để chẩn đoán bệnh động mạch cảnh
Siêu âm là phương pháp đầu tiên các bác sĩ sẽ chỉ định khi người bệnh có triệu chứng nghi ngờ bệnh động mạch cảnh. Sau đó sẽ có thể thực hiện các chỉ định cận lâm sàng khác như chụp cộng hưởng từ MRI hoặc chụp CT để đánh giá toàn thể động mạch trong và ngoài sọ, và cuối cùng là chụp mạch máu số hóa xóa nền DSA để can thiệp điều trị.
Siêu âm động mạch cảnh (siêu âm Doppler màu mạch máu) là biện pháp sử dụng một đầu dò phát sóng siêu âm ở tần số cao để tái tạo hình ảnh giả lập tương tự hình ảnh thật bên trong của hai động mạch cảnh ở cổ.
Siêu âm động mạch cảnh cho phép nhìn thấy sự tích tụ của các mảng xơ vữa, từ đó phát hiện nguy cơ bị đột quỵ ở người bệnh. Nguy cơ này còn phụ thuộc vào phần trăm động mạch cảnh bị tắc nghẽn là bao nhiêu và lượng máu bị ngăn chặn không thể đưa lên não là bao nhiêu.
3/ Đối tượng nào nên siêu âm động mạch cảnh?
Siêu âm động mạch cảnh sẽ được chỉ định thực hiện đối với người bệnh:
Đã có tai biến hoặc tai biến nhỏ (xuất hiện một hoặc các triệu chứng tai biến và tự biến mất trong vòng 24h) trong thời gian gần đây.
Cục máu đông từ động mạch cảnh có thể gây tắc nghẽn mạch máu não
Có âm thanh bất thường trong động mạch cảnh (hay còn gọi là tiếng thổi động mạch cảnh, được phát hiện qua ống nghe đặt trên động mạch cảnh ở cổ).
Có nguy cơ đột quỵ cao như cao huyết áp hoặc đái tháo đường
Đã thực hiện đặt stent động mạch cảnh. Việc siêu âm sau phẫu thuật để kiểm tra vị trí của stent đã đưa vào động mạch cảnh
Đã phẫu thuật cắt bỏ nội mạc động mạch cảnh. Việc siêu âm nhằm xem xét phương pháp phẫu thuật đã phục hồi lại lưu lượng máu bình thường lưu thông trong động mạch cảnh.
4/ Siêu âm động mạch cảnh được thực hiện như thế nào?
Siêu âm động mạch cảnh là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh không đau, ngay cả mẹ bầu và trẻ em vẫn có thể thực hiện được. Thời gian siêu âm tầm khoảng 10-15 phút
Người bệnh nằm ngửa trên giường, cằm hơi hướng lên trên để lộ rõ phần vùng cổ cần siêu âm. Bác sĩ sẽ bôi ít gel vào vùng cổ có động mạch cảnh đi qua, và đặt đầu dò vào các điểm khác nhau trên cổ, di chuyển nó qua lại. Đầu dò sẽ phát ra sóng siêu âm đi đến động mạch cảnh, tái tạo lại hình ảnh bên trong của động mạch và máu lưu thông trong đó qua màn hình máy vi tính.
Lời kết
Bệnh động mạch cảnh là một bệnh nguy hiểm và thường gặp ở người lớn tuổi có nhiều nguy cơ. Vì vậy, đối tượng này không nên chủ quan mà cần để ý đến các dấu hiệu bất thường, nên tầm soát để phát hiện, từ đó loại bỏ hoặc giảm các mảng xơ vữa đã tích tụ trong động mạch cảnh bằng các phương pháp điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật, can thiệp phù hợp./.
Khi có bất kỳ băn khoăn, thắc mắc, hay cần được tư vấn đề các vấn đề chăm sóc sức khỏe, các bạn hãy liên hệ với chúng tôi qua:
- Địa chỉ: Số 42 Cách Mạng Tháng 8, P. Long Hương, TP. Bà Rịa, Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu
- Facebook: https://www.facebook.com/benhviendakhoavanphuoc
- 𝐖𝐞𝐛𝐬𝐢𝐭𝐞: www.benhvienvanphuoc.com
- Hotline CSKH: 0968.149.721
- Số điện thoại cấp cứu: 02543731113
- 𝐄𝐦𝐚𝐢𝐥: benhviendakhoavanphuoc@gmail.com