Tiêu chảy cấp là một trong những bệnh lý thường gặp ở trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi. Bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng và hướng điều trị tiêu chảy cấp ở trẻ em.
Tiêu chảy cấp ở trẻ em là gì?
Tiêu chảy cấp là tình trạng trẻ đi ngoài phân lỏng hoặc nước nhiều lần trong ngày, kéo dài không quá 14 ngày. Tình trạng này có thể gây mất nước và điện giải, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ.
Triệu chứng chung
Tiêu chảy cấp ở trẻ em có thể được nhận biết qua một số triệu chứng chính sau:
– Phân nước hoặc phân có máu: Trẻ có thể đi ngoài nhiều lần trong ngày với phân lỏng hoặc có lẫn máu.
– Sốt: Trẻ có thể bị sốt cao, đây là phản ứng của cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh.
– Buồn nôn và nôn: Trẻ thường có cảm giác buồn nôn và có thể nôn mửa.
– Đau bụng và chướng bụng: Trẻ có thể kêu đau bụng và cảm thấy bụng bị chướng.
– Đau trực tràng: Trẻ có thể kêu đau khi đi ngoài.
– Kém ăn và sụt cân: Trẻ có thể giảm cảm giác thèm ăn và sụt cân nhanh chóng.
Dấu hiệu mất nước
Trẻ bị tiêu chảy cấp có nguy cơ cao bị mất nước. Một số dấu hiệu mất nước bao gồm:
– Giảm lượng nước tiểu hoặc số lần thay tã ướt: Trẻ tiểu ít hơn bình thường hoặc tã khô lâu.
– Khô môi và miệng: Môi và miệng của trẻ trở nên khô và ít nước mắt khi khóc.
– Bị kích thích hoặc li bì: Trẻ trở nên khó chịu, quấy khóc hoặc có thể li bì, khó đánh thức khi tình trạng mất nước trở nên nghiêm trọng.
Cha mẹ cần theo dõi kỹ các dấu hiệu này để có biện pháp xử lý kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm.
Nguyên nhân gây tiêu chảy cấp ở trẻ em
Nguyên nhân phổ biến nhất gây tiêu chảy cấp ở trẻ em là nhiễm trùng đường ruột. Tác nhân gây bệnh có thể do virus, vi khuẩn hoặc ký sinh trùng.
– Virus: Rotavirus là tác nhân gây tiêu chảy cấp phổ biến nhất ở trẻ nhỏ. Ngoài ra, Norovirus và Adenovirus cũng có thể gây bệnh.
– Vi khuẩn: Các loại vi khuẩn như Escherichia coli (E. coli), Salmonella, Shigella (lỵ trực trùng) là những tác nhân thường gặp.
– Ký sinh trùng: Entamoeba histolytica (lỵ a míp) là một trong những tác nhân gây tiêu chảy có máu ở trẻ em.
– Vệ sinh kém: Môi trường sống không đảm bảo vệ sinh, nguồn nước bẩn là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, virus phát triển và lây nhiễm.
– Thực phẩm không an toàn: Thức ăn, nước uống bị nhiễm khuẩn có thể gây ra tiêu chảy cấp.
Chẩn đoán tiêu chảy cấp ở trẻ em
Chẩn đoán lâm sàng
Để chẩn đoán tiêu chảy cấp, bác sĩ sẽ dựa vào các triệu chứng lâm sàng như số lần đi ngoài, tính chất phân, dấu hiệu mất nước và tiền sử bệnh lý của trẻ.
Xét nghiệm
Trong một số trường hợp đặc biệt, các xét nghiệm như soi phân, cấy phân có thể được chỉ định để xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh, đặc biệt là khi trẻ có phân có máu. Cấy phân có thể giúp tìm ra loại vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng gây bệnh, tuy nhiên, kết quả có thể mất từ 2-5 ngày.
Điều trị tiêu chảy cấp ở trẻ em
Bồi nước và điện giải
Trẻ em bị tiêu chảy nhẹ có thể được điều trị tại nhà với dung dịch bù nước và điện giải (ORS). Dung dịch ORS có thể được mua tại các nhà thuốc và pha chế theo hướng dẫn. Nếu trẻ có thể uống và không nôn, ORS sẽ giúp bù đắp lượng nước và điện giải bị mất.
Dinh Dưỡng
Mục tiêu dinh dưỡng trong điều trị tiêu chảy là đảm bảo trẻ ăn uống đầy đủ để phòng ngừa suy dinh dưỡng và bảo vệ chức năng ruột.
– Trẻ bú mẹ: Cần tiếp tục cho trẻ bú mẹ thường xuyên hơn.
– Trẻ uống sữa công thức: Tiếp tục cho trẻ uống sữa như bình thường.
– Trẻ lớn hơn: Khuyến khích trẻ ăn các thực phẩm dễ tiêu, tránh các chế phẩm từ sữa và thức ăn giàu chất béo khi bị tiêu chảy.
Thuốc
– Kháng sinh: Sử dụng trong các trường hợp tiêu chảy do nhiễm vi khuẩn hoặc ký sinh trùng, như lỵ trực trùng hay lỵ a míp.
– Probiotics: Men tiêu hóa có thể giúp giảm triệu chứng tiêu chảy.
– Bổ sung kẽm: Giúp giảm thời gian tiêu chảy và tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ.
– Thuốc giảm nhu động ruột (Loperamide): Không được khuyến cáo sử dụng trong điều trị tiêu chảy cấp ở trẻ em.
Phòng ngừa tiêu chảy cấp ở trẻ em
– Rửa tay sạch sẽ: Rửa tay cho trẻ và người chăm sóc bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
– Vệ sinh đồ chơi: Thường xuyên làm sạch đồ chơi và các vật dụng trẻ hay tiếp xúc.
– Nấu chín kỹ thực phẩm: Đảm bảo thực phẩm được nấu chín kỹ và bảo quản đúng cách.
– Nước uống sạch: Sử dụng nước uống đã được đun sôi hoặc lọc sạch.
– Tiêm vắc-xin Rotavirus: Vắc-xin giúp ngăn ngừa nhiễm virus Rotavirus, tác nhân gây tiêu chảy cấp phổ biến nhất ở trẻ nhỏ.
Khi nào cần đưa trẻ đến bệnh viện?
Nếu trẻ có các dấu hiệu sau, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay:
– Tiêu chảy kéo dài hơn 24 giờ mà không có dấu hiệu cải thiện.
– Trẻ bị mất nước nặng: Trẻ li bì, khó đánh thức, không tiểu tiện trong 6 giờ hoặc lâu hơn, môi và miệng rất khô.
– Phân có máu.
– Sốt cao liên tục.
– Nôn mửa liên tục.
Tiêu chảy cấp ở trẻ em là một bệnh lý nghiêm trọng, cần được quan tâm và điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị sẽ giúp cha mẹ có thể chăm sóc và bảo vệ sức khỏe của trẻ một cách tốt nhất.
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn thêm, hãy liên hệ với Bệnh viện Đa khoa Vạn Phước. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ và đồng hành cùng bạn trong việc chăm sóc sức khỏe cho trẻ.
Khi có bất kỳ băn khoăn, thắc mắc, hay cần được tư vấn đề các vấn đề chăm sóc sức khỏe, các bạn hãy liên hệ với chúng tôi qua:
- Địa chỉ: Số 42 Cách Mạng Tháng 8, P. Long Hương, TP. Bà Rịa, Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu
- Facebook: https://www.facebook.com/benhviendakhoavanphuoc
- 𝐖𝐞𝐛𝐬𝐢𝐭𝐞: www.benhvienvanphuoc.com
- Hotline CSKH: 0968.149.721
- Số điện thoại cấp cứu: 02543731113
- 𝐄𝐦𝐚𝐢𝐥: benhviendakhoavanphuoc@gmail.com